İspanya Hayvanları Koruma Partisi liderliğinde ahtapot yetiştiriciliğine karşı uluslararası protesto
Dünyanın ilk ahtapot üretim çiftliğinin bu yaz İspanya’da açılması planlanıyor. Bu çok tartışmalı bir ilk, çünkü ahtapot çiftçiliği etik dışı, doğal yaşam ve çevreye tehdit ve AB sürdürülebilir su ürünleri yetiştiriciliği yönergelerine uyumsuz olduğu için kınanıyor. Geçtiğimiz haftasonu İspanyol Hayvanları Koruma Partisi PACMA Kanarya Adaları’nın Las Palmas kentinde dünya çapındaki kardeş partiler ve düzinelerce İspanyol ve uluslararası hayvan hakları ve çevre örgütleri tarafından desteklenen bir miting düzenledi. Amaçları: ‘ahtapot gibi son derece zeki bir hayvanın nemalandığı yeni bir dev çiftliğin açılmasını önlemek’.
Doğal olarak yakalanan ahtapotlar tüm dünyada, özellikle de Avrupa’nın Akdeniz ülkelerinde, Asya’da, Meksika’da ve bir süredir de Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya’da tüketilmekte. Tüketimin artması ve bunun sonucunda doğal ahtapot nüfusunun azalması ile birlikte, gıda endüstrisi ahtapotları esaret altında yetiştirmeye istekli hale geldi. Meksika, Japonya, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde ahtapot yetiştirilmesi için planlar yapıldı. İspanyol çok uluslu şirket Nueva Pescanova, her sene 3.000 ton ahtapot yetiştirmeyi planladığı bu tür bir ahtapot çiftliğini Las Palmas limanında hayata geçirecek dünyadaki ilk şirket.
Felakete davetiye
Bu fikir, bilim insanları, hayvan hakları grupları ve çevre örgütleri tarafından ciddi eleştirilerle karşılaştı. Bir grup uluslararası araştırmacı, ahtapot yetiştiriciliğini etik olarak affedilemez ve çevre için tehlikeli olarak ilan etti. Ahtapotların alet kullanabilen, çevrelerini algılayabilen ve yönlendirebilen, haz, acı ve sıkıntıyı hissedebilen son derece zeki, keşifçi, sezgisel varlıklar oldukları bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Deniz biyoloğu Elena Lara’nın uluslararası örgüt Compassion in World Farming (Dünya Tarımında Merhamet) için yazdığı raporunda ikna edici şekilde savunduğu üzere, yoğun ahtapot yetiştiriciliği ‘felakete bir davetiyedir’.
Boş, steril havuzlarda tutsak edilmek, bu son derece zeki varlıkların refah ve sağlığı için ciddi risk oluşturur ve doğada yalnız olan bu hayvanların büyük gruplar halinde birlikte tutulması büyük bir saldırganlık ve hatta yamyamlık riski taşır. Daha da kötüsü, şu anda ahtapotların refah ve yetiştirme koşullarını düzenleyen yasalar olmadığı için bu, ahtapotları ızdırap ve insanlık dışı kesimlere karşı tamamen korunmasız hale getiriyor.
Ayrıca yoğun ahtapot yetiştiriciliği, doğal balık nüfusunun da aşırı avlanmasına katkıda bulunacaktır, çünkü ahtapotlar da aynı çiftlik balıkları gibi balıklardan yapılan yemlerle beslenecektir. Şu anda endüstriyel balıkçılığın yaklaşık dörtte biri çiftlik balıklarına yem üretmek için kullanılıyor. Çiftlik ahtapotları için ek yeme ihtiyaç olacaktır. Bu penguenler gibi küçük balıklarla beslenen türler için, mevcut yiyeceklerin miktarını daha da azaltacaktır. Eleştirmenlere göre, şu anda karşı karşıya olduğumuz küresel aşırı balık avlama krizini de göz önünde bulundurursak bu, gıda zincirine kabul edilemez bir tehdit oluşturacaktır. Ayrıca bunun, su ürünleri yetiştiriciliğinin doğal avlanan balıklara bağımlılığının azaltılmasını destekleyen AB Stratejik Su Ürünleri Yetişiriciliği Yönergeleri ile de uyumlu olmadığını da belirtiyorlar.
Ahtapot yetiştiriciliğine karşı argümanlar çok ve net: çevre kirliliği, dışkı, yosun, antibiyotikler, havuzlarda veya açık denizlerdeki ağ kafeslerinde daha yüksek olan salgın hastalık riski. New York Üniversitesi profesörü Jennifer Jacquet’in de belirttiği gibi: ’21. yüzyılda gelişmiş, karmaşık bir hayvanın seri gıda üretim kaynağı haline gelmesi için hiçbir sebep göremiyoruz.’
Ahtapot çiftliklerine izin vermeyeceğiz! Dünya çapındaki protesto ivme kazanıyor
Açılmasına az kalan Nueva Pescanova ahtapot çiftliği artan direnişe yol açtı. Compassion in World Farming ahtapot yetiştiriciliğine karşı bir kampanya başlattı ve İspanya da dahil olmak üzere birkaç ülkenin hükümetleriyle temasa geçerek onları bu tür çiftliklerin açılmasını önlemeye davet etti. İspanya’da Hayvanları Koruma Partisi PACMA geçen haftasonu Las Palmas’ta gerçekleşen protestoya öncülük ederek, 19 kardeş partiden ve dünyanın dört bir yanından yaklaşık 40 hayvan hakları ve çevre örgütünden oluşan geniş bir destek koalisyonu oluşturdu. PACMA belediye meclisi, Las Palmas liman idaresi ve Kanarya Adaları hükümetiyle temasa geçerek, ‘bu hayvanlar için yasal bir koruma bile yokken, böyle bir çiftliğin açılmasına izin vermek sorumsuzluktur’ mesajını vurguladı.
Umut verici bir teamüle de değinelim: Birleşik Krallık’ta hayvan refahı yasasına kısa süre önce yapılan değişiklikle (Hayvan Refahı (Duyarlılık) Yasası), uzman bir ekibin 300’den fazla bilimsel çalışmayı incelemesini takiben ahtapotlar yasal olarak duyarlı varlıklar olarak tanındı. Vardıkları sonuç: ahtapotlar ‘duyarlı varlıklardır’ ve zevk, heyecan, mutluluğun yanında acı, sıkıntı ve eziyeti hissettiklerine dair ‘güçlü kanıtlar var’. Değişikliği kaleme alanların gözünde ‘yüksek refahlı ahtapot yetiştiriciliği imkansız’ ve hükümete gelecekte ‘ithal çiftlik ahtapotunu yasaklamayı gözden geçirmelerini’ tavsiye ediyorlar.