Tarihi gelişme: Avrupa Birliği iklime zararlı enerji anlaşmasından çekilmek istiyor
Tartışmalı ve çok eskimiş Enerji Şartı Anlaşması (Energy Charter Treaty)’nın sonu yaklaştı. Sivil toplum örgütleri ve Hollanda Hayvanları Koruma Partisi’nin de dahil olduğu politikacıların baskısı sonucu, Avrupa Komisyonu geçtiğimiz hafta bu uluslararası anlaşmadan çekilmenin “kaçınılamaz olduğunu” kabul etti. Bu anlaşma enerji şirketlerini koruyor ve büyük kirleticilerin iklim önlemleri almak isteyen devletlere karşı milyarlık tazminat taleplerinde bulunmalarını mümkün kılıyor. “Eğer iklim krizini ciddiye alıyorsanız tek bir seçeceğiniz var, bu da çekilmek” diyor Hollanda Hayvanları Koruma Partisi Meclis üyesi Lammert van Raan. “Yani bu iklim için büyük bir zafer.”
Hayvanları Koruma Partisi Avrupa Parlamenteri Anja Hazekamp Avrupa Parlamentosu’nda fosil anlaşmadan çekilmeyi savundu.
Tartışmalı antlaşma (Energy Charter Treaty - ECT) 1990’lara dayanıyor ve dünya çapında, Avrupa Birliği üye ülkelerinin de aralarında bulunduğu elliden fazla ülke tarafından imzalanmış. Amacı çok uluslu enerji şirketlerinin yatırımlarını, bir ülkedeki ani yön değişikliklerine karşı korumak. Fakat geçtiğimiz yıllarda bu iklim kriziyle başa çıkmada gittikçe daha büyük bir engel oluşturmakta. Büyük kirleticiler bu anlaşmaya dayanarak, şirkete zararlı politikaları yürürlüğe koyan imzacı ülkelerden milyarlarca tazminat isteyebiliyorlar. Sonuç: Hükümetler Paris İklim Antlaşması yerine, yeterinden fazla bu tür şirketlerin çıkarlarına kulak veriyor.
Bilim insanları, ClientEarth ve Friends of the Earth gibi sivil toplum örgütleri ve gittikçe daha fazla politikacı da bu anlaşmanın fosil endüstrisine kabul edilemeyecek kadar fazla güç verdiği ve bunun iklim ve enerji kriziyle başa çıkmak için acilen ve çok gerekli olan fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçişi engellediği konusunda uyarıyorlar. Bu şekilde Hollanda hükümeti kömür kullanımını sonlandırma planları sebebiyle şimdiden iki kez şikayet edildi ve Britanyalı petrol ve gaz şirketinin İtalya’ya karşı milyonlarca tazminat başvurusu başarılı oldu ki, bu talep, bu şirketin yatırımının neredeyse dokuz katı değerinde; çünkü ‘gelecekte kaybedilecek kâr’ da tazminata dahil.
ECT’den çık, iklim eylemine katıl!
© Friends of the Earth / Flickr
2021 Friends of the Earth Europe Brüksel protestosu.
Hollanda Hayvanları Koruma Partisi de zaten yıllardır antlaşmadan çekilmeyi savunuyor. Daha 2019 yılında partimiz bu konuda mecliste yazılı sorular soruyordu; geçtiğimiz sene Hollanda hükümetini anlaşmaya karşı olduğunu ilan etmeye ve Avrupa Komisyonu’nda bütün AB üye ülkelerinin ortaklaşa çekilmesini savunmaya çağırdı. Ve başarılı oldu: Bu öneri Hollanda Meclisi’nde çoğunluğun desteğini aldı ve bunu takiben Hollanda İklim ve Enerji Bakanı Hollanda’nın ECT’den çekileceğini ilan etti, tercihan diğer AB üye ülkeleriyle birlikte.
Hayvanları Koruma Partisi Avrupa Parlementosu’nda da uzun zamandır, gittikçe daha fazla destekle bütün AB’nin antlaşmasından çekilmesini savunuyor. Geçtiğimiz ilkbahar İspanyol Çevre ve İklim Bakanı da Avrupa’ya çekilme çağrısı yaptı ve sonbaharda Fransa, Almanya ve Polonya, İspanya’nın örneğini takip etti. Eskimiş anlaşmayı yenileme çabaları sonuç vermeyince, Avrupa Parlementosu’nun çoğunluğu Kasım ayında ECT Anlaşması’ndan çekilme yönünde oy verdi.
Artık Avrupa Komisyonu’nun da anlaşmaya bağlı kalmanın sürdürülemez olduğunu kabul etmesi tarihi bir gelişme. Çoktan zamanıydı bunun Hayvanları Koruma Partisi lideri Esther Ouwehand’a göre. Hollanda hükümetine daha 2019 yılındaki (bütün Avrupa hükümeti liderlerinin bir araya geldiği) Avrupa Zirvesi öncesi hatırlattığı gibi: “Şu anda Avrupa’nın hükümet liderleri büyük şirketlerin takipçisi ve hizmetkârı. Bir avuç özel sektörün dinozoru fosil enerji şirketlerinin onlara şantaj yapmasına izin veriyorlar. Buna tek bir yanıt olabilir: Bu anlaşmaya son!”
Fotoğraf: Brüksel’deki ECT protestosu: Friends of the Earth / Flickr.