Giderek daha fazla hastane bitki bazlı gıdaya geçiyor
İklim ve biyoçeşitlilik krizini hafifletmek için bitki bazlı bir diyetin vazgeçilmez olduğu artık hayatımızın inkar edilemez gerçeklerinden birisi. Ayrıca hayvansal ürünleri tüketmeyi bırakmanın insan sağlığına nasıl bir etkisi olduğu konusunda giderek daha fazla bilgi sahibi oluyoruz. Gittikçe daha fazla araştırma, bitki bazlı bir diyete sahip insanların etobur hemcinsleri kadar sağlıklı olmasının yanı sıra daha da sağlıklı olduğunu gösteriyor. Sonuç olarak, giderek daha fazla sayıda hastane bitki bazlı gıdaların sağlığa olan faydalarını fark ediyor ve hayvansal ürünleri kafeteryalarında yavaş yavaş yasaklamaya başlıyor.
Kaliforniya'daki hastane zinciri Santa Clara Valley Healthcare (SCVH), yakın zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nde bitki bazlı gıda programını Universal Meals'i tanıtan ilk halk sağlığı zinciri oldu. Universal Meals, hastaneler, okullar ve oteller gibi kuruluşların personel ve müşterileri için kapsayıcı yemek çeşitleri sunmak üzere özel olarak geliştirilmiştir. Program, tariflerin yanı sıra tariflerin hazırlanması ve ücretsiz pazarlanması konusunda da ipuçlaru veriyor. Universal Meals, Sorumlu Tıp için Doktorlar Komitesi tarafından 2021'de tanıtıldı. Bu komite, bitki temelli bir yaşam tarzının sağlık üzerindeki etkilerini onaylayan ve destekleyen 17.000 doktoru temsil ediyor.
Universal Meals'in Kaliforniya'nın SCVH'sında uygulanması hastane zincirinin CO2 emisyonlarını 2030'da %50’ye ve hatta 2050'de 0'a düşürmeyi amaçlıyor. Bu aynı zamanda İklim Anlaşması'nın da bir parçasıdır.
Küresel akım
California hastane zinciri, bitki bazlı beslenmenin değerini bu anlamda tanıyan ilk sağlık hizmeti sağlayıcısı değil. Universal Meals halihazırda iki bağımsız ABD hastanesi olan Chicago'daki Rush Üniversitesi Tıp Merkezi ve Atlanta'daki Emory Üniversite Hastanesi tarafından da uygulanmaktadır.
Vegan belediye başkanı Eric Adams'ın yönetimindeki New York şehri, buradaki hastanelerde buna benzer bir programı zaten daha önce başlatmıştı. Şehir 2022'nin Ekim ayında bundan sonra şehirdeki tüm devlet hastanelerinin standart olarak bitki bazlı yemekler sunacağını duyurmuştu. Hastaların halen et sipariş etmelerinin mümkün olmasına rağmen hastaların %60'i bitki bazlı yemekleri tercih etti ve bunların büyük bir çoğunluğu seçimlerinden memnun olduklarını belirttiler.
Amerika Birleşik Devletleri, hastanelerin bu adımı atmaya cesaret ettiği ilk ülke değil. Lübnan'ın Beyrut'taki özel Hayek hastanesi hastalarına tamamen bitki bazlı gıda seçenekleri sunan dünyadaki ilk hastane olmaya Mart 2021'de karar vermişti.
Hastaneden yapılan açıklamada, “Geçen yıl hastalarımıza hayvansal ürünler içeren öğünler ile vegan yemekler arasında seçim hakkı verildi. Bu geçiş aşamasında, hastalarımızı bitki bazlı, işlenmemiş bir diyetin sağlık yararları ile hayvan bazlı bir diyetin tehlikeleri hakkında bilgilendirdik. Sadece semptomları değil, hastalıkların ve pandemilerin temel nedenlerini ele alma zamanının da geldiğine inanıyoruz.”
Hollanda'da da hastanelerde bitki bazlı beslenmeyi savunan sesler var. Doktorlar topluluğu Caring Doctors, geçen yılın sonunda çok daha az hayvansal protein içeren bir diyet çağrısı yapan bir manifesto yayınladı. “Diyabet ve kanser gibi refah hastalıklarına sahip hastaların sayısı önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde artacaktır. Ortopedi cerrahi Patrick Deckers, şu anda olduğu gibi bir bakım sağlamak, personel sıkıntısı nedeniyle de artık mümkün değil” diye açıklıyor. "Daha sağlıklı bir yaşamın daha az bakım yüküne ve daha az ilaç kullanımına yol açtığı geniş çapta ölçülmüştür. Buna rağmen bunu önlemeye daha az yatırım yapılıyor. Örneğin insanlara şimdi kolon kanseri için pahalı bir ameliyat geçirirdikten iki gün sonra hastanede sosis servis ediliyor.”
Bitki bazlı bir diyetin sağlık yararları
Araştırmalar, kardıyovasküler hastalık, diyabet, bazı kanserler, osteoporoz ve nörolojik problemler gibi en yaygın sağlık durumlarının çoğunun genellikle hayvansal ürünler açısından zengin bir diyetin sonucu olduğunu göstermektedir. Ayrıca, büyük ölçüde bitki temelli bir diyetin ve daha fazla meyve ve sebze tüketiminin sağlık sorunlarından kurtulmayı desteklediği görülmektedir.
Hastanelerde ve bakım kurumlarında bitki bazlı ve işlenmemiş yiyecekler sunmak, hastaların iyileşmesini hızlandırmakla kalmaz, aynı zamanda önleyici bir etkiye de sahiptir. Ne kadar çok insan bitki bazlı sağlıklı bir yaşam tarzını benimserse, sağlık hizmetleri üzerindeki baskı da o kadar azalır.