Noodhulp aan dieren eindelijk onderdeel van rampen­plannen dankzij Partij voor de Dieren


11 mei 2022

Op verzoek van de Nederlandse Partij voor de Dieren krijgt noodhulp aan dieren een plaats in de crisisdraaiboeken van de minister van Veiligheid en Justitie. Daarmee kunnen gevaarlijke situaties voor mens en dier worden voorkomen. Ook het voorstel van de partij om Oekraïense vluchtelingen en hun huisdieren niet meer van elkaar te scheiden, is aangenomen.

Evacuatie tijdens de overstromingen in Zuid-Nederland, Duitsland en België (2021).

Hulp aan dieren was tot nu toe niet opgenomen in draaiboeken voor crisishulp. Dit leidde bij crises als olielekkages, branden en overstromingen, regelmatig tot gevaarlijke situaties voor mens en dier. “Er zijn veel voorbeelden van rampen waar veel leed voor dier en mens voorkomen kan worden als er rekening met dieren wordt gehouden,” vertelt Frank Wassenberg, Tweede Kamerlid voor de Nederlandse Partij voor de Dieren.

Bijvoorbeeld de watersnoodramp in de zuidelijke provincie Limburg vorig jaar, waarbij veel dieren verdronken. “Mensen gingen zelf het water in om dieren te redden. Eén op de zes inwoners van het overstromingsgebied weigerde evacuatie vanwege hun dieren.” Ook bij een olielekkage in de Rotterdamse haven, ontstonden levensgevaarlijke situaties toen mensen op eigen initiatief probeerden de honderden besmeurde watervogels te redden met bootjes. “Als hulp aan dieren onderdeel was geweest van het crisisdraaiboek, had dit niet hoeven te gebeuren.”

Dankzij het voorstel van de Partij voor de Dieren, dat door de minister werd overgenomen, wordt noodhulp aan dieren nu een vast onderdeel van rampenplannen. Naast brandweer en politie worden ook professionele instanties die hulp verlenen aan dieren (zoals dierenasielen, dierenambulances en de dierenpolitie) nu opgenomen in de hulpstructuur. Daarmee neemt de overheid voor het eerst verantwoordelijkheid voor de hulpverlening aan dieren tijdens een ramp, krijgen specialisten in dierennoodhulp een rol in de aanpak van crises, en worden brandweer en politie ontlast.

Overstroming in de Verenigde Staten. Foto: Jo-Anne McArthur, We Animals Media.

Ook zusterpartijen in andere landen, pleiten voor meer aandacht voor het redden van dieren bij calamiteiten en crises, en voor het voorkomen van gevaarlijke situaties voor grote aantallen dieren. Eind vorig jaar verdronken bij overstromingen in Canada meer dan 700.000 kippen, varkens en koeien in de (pluim)veehouderij. Bij stalbranden sterven alleen al in Nederland honderden duizenden dieren per jaar een gruwelijke dood – in Amerika staat die teller voor de afgelopen vier jaar in totaal op bijna drie miljoen dieren. Dit is niet alleen te wijten aan de brandgevaarlijke luchtinstallaties waarmee de megastallen zijn uitgerust, maar ook aan het ontbreken van enig plan om de dieren te helpen. Al te vaak is niet het redden van levens het doel, maar het ‘gecontroleerd uit laten branden’ de gehanteerde strategie.

Partijen voor de Dieren pleiten daarom niet alleen voor betere noodhulp aan dieren, maar ook voor betere bescherming van de dieren in de veehouderij. En natuurlijk voor het afschaffen van megastallen, waarin grote aantallen dieren als ratten in de val zitten en ten dode opgeschreven zijn zodra zich een ramp voordoet – zoals ook bleek bij het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, toen onder andere miljoenen kippen verhongerden als gevolg van de uitgevallen elektriciteit na een bombardement.

Gedwongen afscheid bij noodopvang voorkomen

Ook bij de noodhulp aan mensen moet er meer rekening worden gehouden met dieren, vinden de dierenrechtenpartijen. In Nederland kreeg de Partij voor de Dieren steun van een ruime meerderheid van de Tweede Kamer voor haar voorstel om Oekraïense vluchtelingen en hun huisdier waar mogelijk bij elkaar te houden. Aanvankelijk werden zij vaak gedwongen afscheid te nemen van hun dierlijke metgezellen, omdat daar geen ruimte voor was in de opvanglocaties. Dankzij het voorstel van de Partij voor de Dieren verzoekt de Tweede Kamer de regering nu ook de opvang van vluchtelingen met een huisdier op te nemen in de crisisdraaiboeken.

Ook de Portugese zusterpartij PAN, die eveneens in het nationaal parlement en in gemeenteraden vertegenwoordigd is, heeft er bij de regering op aangedrongen ervoor te zorgen dat vluchtelingen samen met hun huisdieren kunnen worden ondergebracht en dat mensen én dieren hulp krijgen.