Nederlandse Partij voor de Dieren wil ecocide als misdaad opnemen in internationaal strafrecht
De Nederlandse Partij voor de Dieren roept de Nederlandse regering op zich aan te sluiten bij de mondiale beweging voor het strafbaar stellen van ecocide - de grootschalige beschadiging en vernietiging van ecosystemen door menselijk handelen. Initiatiefnemer Lammert van Raan, parlementslid namens de Partij voor de Dieren, diende onlangs een voorstel in om onomkeerbare aantasting van de natuurlijke leefwereld nationaal én internationaal strafbaar te stellen. Als dat gebeurt, kan het Internationaal Strafhof in Den Haag regeringsleiders en bestuurders van bedrijven strafrechtelijk vervolgen als zij zich schuldig maken aan ecocide.
Nederland sluit zich met dit voorstel van de Partij voor de Dieren aan bij eerdere oproepen van regeringsleiders en parlementsleden in Frankrijk, België, Zweden, Finland en de eilandstaten Vanuatu en de Malediven om ecocide op te nemen in de nationale wetgeving en het internationaal strafrecht. Ecocide is, zo valt te lezen in het voorstel van de Partij voor de Dieren: “de overtreffende trap van een veelheid aan milieuproblemen, waarbij de schaal van de aantasting zodanig is dat het voortbestaan van alle inwoners van het gebied, mensen én dieren, op het spel komt te staan.” Voorbeelden zijn milieurampen veroorzaakt door de fossiele industrie, ontbossing, de uitstoot van broeikasgassen door industriële activiteiten, het dumpen van giftige stoffen in rivieren, de vervuiling van de leefomgeving van inheemse volkeren en de overbevissing van de oceanen.
“De mondiale zeespiegelstijging, de branden in de Amazone en de olielekkages in Nigeria. Het zijn de verwoestende gevolgen van milieucrises en van de structurele ondermijning van onze leefomgeving,” aldus Nederlands parlementslid en indiener van het voorstel Van Raan. “De gevolgen van ecocide worden anno 2021, te midden van de coronacrisis, door de hele wereld ondervonden. Ecocide speelt namelijk ook een rol in het vergroten van de kans op het ontstaan van pandemieën. De ecocidale praktijk van ontbossing heeft industrieën toegang gegeven tot gebieden waar de mens voorheen niet kwam. En nu de grenzen tussen mens en natuur vervaagd zijn, kunnen virussen makkelijker overspringen van dier op mens en gehele maatschappijen ontwrichten.”
Vijfde misdaad tegen de vrede
In haar voorstel roept de Partij voor de Dieren de Nederlandse regering op om zich sterk te maken voor aanpassing van het Statuut van Rome, het oprichtingsverdrag van het Internationaal Strafhof (ICC). Daarin worden vier internationale misdaden geïdentificeerd: genocide, misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden en het misdrijf agressie. Ecocide stond oorspronkelijk óók in de originele tekst, maar sneuvelende toentertijd mede door toedoen van de Nederlandse regering in de eindrondes van de onderhandelingen.
In navolging van de gerenommeerde advocate Polly Higgins, die samen met Jojo Mehta de internationale Stop Ecocide-campagne opzette, pleit de Partij voor de Dieren ervoor ecocide als vijfde misdaad tegen de vrede te erkennen.
“Nog steeds verdwijnen er dagelijks ongehinderd voetbalvelden aan regenwoud en vervuilen olielekkages de leefwereld van mensen en dieren zonder consequenties voor de bedrijven die hierachter zitten. Daarom is er dringend behoefte aan een nieuw instrument dat dit internationaal kan aanpakken. Ons voorstel omvat tien maatregelen die daaraan bijdragen,” aldus Van Raan.
Succes Nigeria-zaak tegen Shell
Onlangs werd Shell door de rechter aansprakelijk gesteld voor de olievervuiling in Nigeria, na een 13 jaar durende rechtszaak die Nigeriaanse boeren tegen het bedrijf aanspanden met steun van Milieudefensie (de Nederlandse dochterorganisatie van Friends of the Earth). Een historische uitspraak en een hoopvol precedent voor zaken als de nog lopende Klimaatzaak tegen Shell en vergelijkbare rechtszaken tegen multinationals in de toekomst. “Dit is een belangrijke opmaat naar het strafbaar stellen van ecocide”, stelt de Partij voor de Dieren. “Verandering hangt in de lucht, er komt een einde aan het tijdperk van het straffeloos verwoesten van de Aarde door overheden en bedrijven.”